Hội nghị Cấp cao APEC 2025 tại Gyeongju (Hàn Quốc) – sự kiện được kỳ vọng là bước ngoặt ngoại giao của chính quyền Tổng thống Lee Jae Myung – đang đối mặt với những biến động lớn, khi khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ ghé thăm ngắn ngày và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể không tham dự.
Bối cảnh: Chiến tranh thương mại Mỹ – Trung leo thang
Trong lúc căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục leo thang, triển vọng diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh Trump – Tập tại Hàn Quốc vẫn chưa được xác định.
Giới phân tích nhận định sự bất định này có thể làm giảm tầm ảnh hưởng của Hội nghị APEC 2025, diễn ra tại thành phố Gyeongju, tỉnh Bắc Gyeongsang, trong hai ngày 31/10 – 1/11.
Theo các nguồn tin ngoại giao, ông Donald Trump dự kiến đến Seoul vào ngày 29/10 và chỉ ở lại từ một đến hai ngày. Điều này đồng nghĩa nhà lãnh đạo Mỹ có thể không tham dự phiên họp chính và tiệc tối APEC diễn ra vào ngày 31/10 – hoạt động trung tâm của sự kiện năm nay.
Lo ngại về sự vắng mặt của Trump và Tập Cận Bình
Việc Tổng thống Mỹ có thể vắng mặt tại phiên họp lãnh đạo cấp cao khiến dư luận đặt câu hỏi về hiệu quả thực chất của hội nghị.
Các nền kinh tế thành viên APEC vốn kỳ vọng sẽ bàn thảo sâu về chính sách thương mại và hợp tác khu vực, trong bối cảnh tăng trưởng toàn cầu bị ảnh hưởng bởi các biện pháp thuế quan của Mỹ.
Đối với Hàn Quốc, đây là sự kiện ngoại giao lớn đầu tiên dưới thời Tổng thống Lee Jae Myung kể từ khi ông nhậm chức tháng 6. Seoul kỳ vọng thông qua hội nghị này để thể hiện tầm nhìn “ngoại giao thực dụng”, cũng như thúc đẩy hình ảnh Hàn Quốc như một cầu nối đối thoại trong khu vực.
Tuy nhiên, nếu ông Trump vắng mặt, khả năng đạt được “Tuyên bố Gyeongju” – văn kiện chung của hội nghị – có thể bị đe dọa.
Giáo sư Kang Jun-young, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khu vực Quốc tế (Đại học Ngoại ngữ Hankuk), nhận định:
“Ông Trump thường tránh tham dự các diễn đàn đa phương, bởi ông muốn Hoa Kỳ đóng vai trò nổi bật hơn là chỉ là một phần trong tập thể.”
Căng thẳng Mỹ – Trung phủ bóng hội nghị
Trong khi đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng chưa xác nhận tham dự sau khi Bắc Kinh công bố hạn chế xuất khẩu đất hiếm – động thái khiến Washington phản ứng dữ dội.
Trên mạng xã hội, ông Trump viết:
“Tôi từng lên kế hoạch gặp Chủ tịch Tập tại APEC ở Hàn Quốc, nhưng giờ có lẽ điều đó không còn cần thiết nữa.”
Tuy vậy, chỉ một ngày sau, ông lại nói với báo chí rằng cuộc gặp “vẫn có thể diễn ra”, cho thấy khả năng đàm phán vẫn chưa khép lại.
Đáp trả, Trung Quốc cảnh báo việc Mỹ dọa áp thuế cao “không phải là cách đúng đắn để hợp tác với Bắc Kinh”. Bắc Kinh khẳng định:
“Chúng tôi không muốn chiến tranh thương mại, nhưng cũng không sợ.”
Từ ngày 1/11, Washington dự kiến áp mức thuế bổ sung 100% lên hàng hóa Trung Quốc – đúng thời điểm hội nghị APEC kết thúc, làm gia tăng tính căng thẳng cho sự kiện.
Vẫn còn cơ hội cho “thỏa thuận phút chót”?
Một số chuyên gia cho rằng cả hai nhà lãnh đạo vẫn có thể tận dụng APEC để đạt được “một thỏa thuận bất ngờ và kịch tính” – phong cách quen thuộc của ông Trump.
“Thời điểm ông ấy đặt ra cho các biện pháp thuế quan có thể là dấu hiệu cho thấy Washington đang để ngỏ khả năng thương lượng tại APEC”, ông Kang nhận định.
Dù còn nhiều ẩn số, Hội nghị APEC 2025 tại Gyeongju vẫn được xem là phép thử quan trọng đối với vai trò ngoại giao của Hàn Quốc, trong bối cảnh khu vực châu Á – Thái Bình Dương đang chứng kiến sự cạnh tranh chiến lược gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc.