TN, VA và IPS – Đâu là loại tấm nền tốt nhất cho màn hình

 CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ HCOM KÍNH CHÀO QUÝ KHÁCH
HCOM CHUYÊN PHÂN PHỐI LẮP ĐẶT MÀN HÌNH LED, MÀN HÌNH GHÉP TRÊN TOÀN QUỐC
HOTLINE: ⓿❾⓿❹❺❽❾❷❺❺ HỖ TRỢ 24/7  

Hiện nay, TN, IPS và VA vẫn là những loại tấm nền được sử dụng phổ biến trên các loại màn hình như màn hình máy tính, màn hình ghép, màn hình biển báo chuyên dụng,… Vậy các công nghệ tấm nền TN, VA và IPS là gì? Điểm mạnh của từng loại tấm nền như thế nào? Và đâu mới là tấm nền tốt nhất dành cho màn hình mà bạn nên lựa chọn? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

TN là công nghệ lâu đời nhất trong số các công nghệ LCD và nó là viết tắt của Twisted Nematic. Điều này đề cập đến hiệu ứng twisted nematic, là một hiệu ứng cho phép các phân tử tinh thể lỏng được điều khiển bằng điện áp. Trong khi hoạt động thực tế của màn hình LCD hiệu ứng TN phức tạp hơn một chút, về cơ bản, hiệu ứng TN được sử dụng để thay đổi sự liên kết của các tinh thể lỏng khi có điện áp đặt vào. Khi không có điện áp, các tinh thể sẽ “tắt”, các phân tử tinh thể lỏng bị xoắn 90 độ và kết hợp với các lớp phân cực, cho phép ánh sáng đi qua. Sau đó, khi một điện áp được đặt vào, các tinh thể này về cơ bản không bị xoắn, chặn ánh sáng.

 VA , là viết tắt của Vertical Alignment. VA là một sự kết hợp giữa tấm nền IPS và tấm nền TN. Tấm nền loại này có khả năng hiển thị màu sắc tốt hơn tấm nền TN nhưng lại không bằng tấm nền IPS. Đồng thời, màn hình VA cũng có góc nhìn rộng như IPS nhưng tốc độ phản hồi lại không nhanh được bằng màn hình TN.

IPS là viết tắt của In-Plane Switching là công nghệ tấm nền dành cho màn hình tinh thể lỏng (LCD). Nó được thiết kế để giải quyết những hạn chế chính của tấm nền LCD ma trận hiệu ứng trường nematic xoắn (TN) thịnh hành vào cuối những năm 1980. Những hạn chế này bao gồm sự phụ thuộc mạnh vào góc nhìn và tái tạo màu chất lượng thấp. Chuyển mạch trong mặt phẳng bao gồm việc sắp xếp và chuyển hướng của các phân tử của lớp tinh thể lỏng (LC) giữa các đế thủy tinh. Điều này được thực hiện, về cơ bản, song song với các tấm kính này.

Như vậy có thể thấy tấm nền TN xoắn, tấm nền IPS sử dụng căn chỉnh và xoay song song, trong khi tấm nền VA sử dụng căn chỉnh dọc và nghiêng. Bây giờ chúng ta hãy đi vào một số đặc điểm hiệu suất và khám phá xem mỗi công nghệ khác nhau như thế nào và công nghệ nào tốt nhất trong số 3 loại tấm nền trên.

Tần số quét

Tấm nền TN cho tần số quét cao, nó có thể đạt 240 Hz ở 1080p và lên tới 1440p. Tấm nền VA có thể cho tần số quét tới 200 Hz. Trong khi đó tấm nền IPS chỉ cho mức tối đa ở ngưỡng 165Hz. 

Tốc dộ phản hồi

Về tốc độ phản hồi, các tấm nền IPS và VA ban đầu rất chậm, tuy nhiên điều này đã được cải thiện rất nhiều với các tấm nền hiện đại, vì vậy sự khác biệt giữa ba công nghệ không còn rõ rệt như trước đây. Tuy nhiên ở điểm này, TN vẫn cho thấy là một loại tấm nền cho tốc dộ phản hồi tốt nhất.

Hầu hết các tấm nền TN có tốc độ phản hồi là 1ms, hoặc thậm chí thấp hơn với một số bản phát hành gần đây. Mức trung bình từ xám đến xám thực tế của tấm nền TN nằm trong khoảng 2-3 ms, điều này làm cho TN trở thành công nghệ tấm nền có tốc độ phản hồi nhanh nhất.

Độ sáng, độ tương phản

Các tấm nền đều không có sự khác biệt giữa các công nghệ vì đèn nền, thứ quyết định độ sáng, tách biệt với bảng tinh thể lỏng.

Về độ tương phản, hai loại tấm nền TN và IPS đều có tỷ lệ tương phản khoảng 1000:1. Tấm nền TN có xu hướng có tỷ lệ tương phản thấp nhất khi được hiệu chỉnh, với tấm nền cấp thấp nằm trong khoảng 700:1 đến 900:1 và các tấm tốt đẩy lên đến mốc 1000:1. IPS có phạm vi lớn, từ 700:1 tới 1200:1, một số màn hình có thể đạt cao tới 1500:1.

Dù vậy, cả TN và IPS đều không đạt tới được phạm vi của VA. Các tấm nền VA có tỷ lệ tương phản bắt đầu ở khoảng 2000:1, và cao nhất ở khoảng 4500: 1, phổ biến nhất ở khoảng 3000:1.

Góc nhìn

Khác biệt lớn nhất giữa ba công nghệ tấm nền là góc nhìn. Tấm nền TN có góc nhìn kém nhất, với sự thay đổi đáng kể về màu sắc và độ tương phản theo cả chiều ngang và đặc biệt là chiều dọc. Thông thường, góc nhìn được đánh giá là 170/160 nhưng trên thực tế, bạn sẽ nhận được sự thay đổi khá tệ khi xem ở bất kỳ đâu ngoại trừ vùng trung tâm. Những tấm nền TN cao cấp có thể cải thiện tốt hơn một chút nhưng đây vẫn là một điểm yếu lớn của TN.

Tấm nền VA và IPS đều có góc nhìn tốt hơn nhiều so với TN, trong đó IPS là có góc nhìn tốt nhất khoảng 178/178, màu sắc sẽ không bị thay đổi nhiều hoặc độ tương phản từ bất kỳ góc nhìn nào. VA lép vế hơn IPS một chút, chủ yếu là do sự thay đổi độ tương phản ở các góc ngoài trung tâm. Với VA và đặc biệt là TN có một số thay đổi về màu sắc và độ tương phản khi xem ở các góc độ, chúng không phù hợp với công việc chuyên môn quan trọng về màu sắc như tấm nền IPS, đó là lý do tại sao hầu hết các màn hình chuyên nghiệp ngày nay đều sử dụng công nghệ IPS.

Chất lượng màu sắc

Chất lượng màu sắc là một sự khác biệt mà nhiều người cho rằng giữa màn hình TN và các tấm nền hiển thị khác nói riêng. Và điều này có thể được chia thành hai loại: độ sâu màu hoặc độ sâu bit và gam màu.

Về cả hai khía cạnh này, các tấm TN có xu hướng rơi vào xếp hạng dưới cùng của thang đo. Nhiều màn hình TN, đặc biệt là các sản phẩm tầm trung, chỉ có 6 bit nguyên bản và sử dụng điều khiển tốc độ khung hình, còn được gọi là FRC hoặc phối màu, để đạt được đầu ra 8 bit tiêu chuẩn. Các tấm nền 6 bit dễ bị dải màu, trong khi các tấm nền 8 bit nguyên bản có độ chuyển màu mượt mà hơn và do đó màu sắc xuất ra tốt hơn.

Không phải tất cả các tấm TN đều là 6-bit. TN đầu cuối là bản gốc 8-bit, nhưng có thể nói rằng hầu hết các TN sẽ chỉ là bản gốc 6-bit. Nếu muốn sử dụng màn hình 8-bit nguyên bản, sẽ cần phải sử dụng IPS hoặc VA. Mặc dù vẫn có các tấm nền IPS và VA 6-bit, nhưng hầu hết các tùy chọn từ tầm trung đến cao cấp đều là 8-bit.

Đối với bản gốc thực 10-bit, thông thường sẽ chỉ có ở tấm nền IPS, tạo nên phần lớn các bảng 10-bit gốc. Một số tấm VA có thể làm điều đó, nhưng chúng rất hiếm. Hầu hết các màn hình VA được cho là 10-bit, thực tế là 8-bit + FRC, chỉ với những màn hình chuyên nghiệp cao cấp mới cung cấp trải nghiệm 10-bit nguyên bản.

Gam màu

Đây là một lĩnh vực khác mà VA và IPS mang đến trải nghiệm vượt trội. Các tấm nền TN tốt nhất có xu hướng bị giới hạn ở RGB, hoặc trong trường hợp các tấm nền cấp thấp nhất, thậm chí không bao gồm toàn bộ gam RGB. Các tấm nền TN có gam màu rộng có tồn tại, nhưng chúng rất hiếm.

Các tấm nền VA thường bắt đầu với mức độ phủ RGB đầy đủ là tối thiểu và tùy thuộc vào tấm nền có thể đẩy cao hơn. Các tấm nền VA sử dụng màn chấm lượng tử, thường của Samsung, cung cấp gam màu cao hơn, khoảng 125% RGB hoặc 90% DCI-P3. Hầu hết các màn hình VA gam màu rộng rơi vào khoảng độ phủ DCI-P3 từ 85 đến 90%, đây là một kết quả tốt, mặc dù loại tốt nhất có thể đạt tới 95% hoặc cao hơn.

Với tấm nền IPS, có sự khác biệt lớn nhất. Màn hình IPS tầm trung mang đến độ phủ 95% RGB hoặc ít hơn, trong khi đa số đều rơi vào vùng phủ RGB đầy đủ. Với các màn hình cao cấp, thường dành cho người dùng chuyên nghiệp, không có gì lạ khi thấy toàn bộ phạm vi được phủ DCI-P3 và Adobe RGB. Điều này làm cho IPS trở thành công nghệ tốt nhất về gam màu rộng.

Kết luận

Như đánh giá bên trên, chúng ta có thể thấy tấm nền TN là tấm nền phản hổi nhanh nhất và có tốc độ làm mới hình ảnh cao nhất, tuy nhiên chúng có góc nhìn kém nhất, cũng như hiệu suất màu yếu và thường có tỷ lệ tương phản thấp nhất. TN thường được sử dụng cho màn hình chơi game cực nhanh, cũng như màn hình hạng bình dân, cho cả màn hình máy tính để bàn và máy tính xách tay.

IPS là một công nghệ trung bình. Chúng thường có hiệu suất màu sắc và góc nhìn tốt nhất, thời gian phản hồi và tốc độ làm mới ở mức trung bình, cùng với mức độ màu đen và tỷ lệ tương phản ở mức trung bình. Do đầu ra màu cao cấp nhất, tấm nền IPS là sự lựa chọn hàng đầu, nhưng chúng vẫn được trang bị cho các màn hình cấp thấp, màn hình PC, hầu hết các máy tính xách tay và một số màn hình chơi game. 

Tấm nền VA có tốc độ chậm nhất trong số ba tấm nền, nhưng có tỷ lệ tương phản và mức độ màu đen tốt nhất cho đến nay. Hiệu suất màu sắc không hoàn toàn ở cấp độ IPS, nhưng chúng vẫn mang lại trải nghiệm tốt hơn đáng kể so với TN về mặt này.

Với thời gian phản hồi cho các VA hiện đại tốt nhất tiệm cận với mức của IPS thông thường, cùng với sự hỗ trợ rộng rãi cho tốc độ làm tươi cao, màn hình VA thường được sử dụng cho màn hình chơi game.